Polyp đại tràng là tên gọi dùng để chỉ những khối u lành tính xuất hiện trong đại tràng. Mặc dù vậy, một số ít polyp đại tràng cũng có kkhả năng phát triển thành ung thư.
Tìm hiểu polyp đại tràng là gì?
Polyp là tên gọi chỉ những khối u lành tính có thể xuất hiện tại nhiều vị trí trong đường tiêu hóa nhưng phổ biến nhất là ở đại tràng. Các polyp này có dạng giống như các mụn thịt nhỏ phát triển từ lớp niêm mạc của ruột.Tuy nhiên, một số khối polyp cũng có thể phẳng. Polyp đại tràng không phải u, mà là một tổn thương có hình dạng giống như một khối u, có cuống hoặc không, tổn thương này do niêm mạc đại tràng và tổ chức dưới niêm mạc tăng sinh tạo ra.
Polyp đại tràng có thể lồi vào lòng đại tràng hoặc phẳng. Một người có thể bị một hoặc nhiều polyp đại tràng và kích thước của chúng sẽ khác nhau (gọi là đa polyp đại tràng). Đa số polyp đại tràng lành tính nhưng một số có khả năng trở thành ác tính (ung thư) khi các khối u tăng sinh quá mức. Vì vậy, nếu càng có nhiều polyp đại tràng hoặc có một vài polyp nhưng kích thước của polyp càng ngày càng lớn thì người mắc polyp phải cảnh giác, vì polyp có thể trở thành khối ung thư bất cứ lúc nào. Chúng ta cần theo dõi và ngăn ngừa polyp ác hóa bằng cách can thiệp cắt u khi cần thiết.
Nguyên nhân dẫn đến polyp đại tràng
Hiện nay, các chuyên gia vẫn chưa xác định chắc chắc nguyên nhân gây polyp đại tràng, tuy nhiên đã có nhiều tài liệu và công trình nghiên cứu về sự hình thành polyp đại tràng, trong đó có nói đến những yếu tố phổ biến nhất làm xuất hiện polyp đại tràng ở người là:
Do đột biến gen làm phát triển các tế bào không bình thường tạo thành polyp, đột biến gen có thể sinh ra các tế bào ác tính gây ung thư. Thông thường, quá trình tăng sinh của tế bào chịu sự kiểm soát của 2 nhóm gen: nhóm gen gây ung thư và nhóm gen ức chế khối u. Chỉ cần một trong hai nhóm gen này bị đột biến đều có thể làm cho tế bào tăng sinh quá mức tạo thành u hoặc dạng u (polyp).
Bên canh đó, chế độ ăn uống và sinh hoạt không hợp lý cũng có thể dẫn đến tình trạng polyp đại tràng. Nếu chế độ ăn tiêu thụ nhiều chất béo, thịt đỏ lại ít rau, củ, quả, chất xơ hoặc lười, ít vận động, nghiện thuốc lá, béo phì hoặc bị viêm đại trực tràng mạn tính… thì nguy cơ làm xuất hiện polyp đại tràng sẽ càng cao.
Ngoài ra, yếu tố di truyền cũng được đề cập tới như là một trong những nguyên nhân làm xuất hiện polyp trong đại tràng. Nếu trong gia đình có ông bà, bố mẹ, anh, chị em ruột thịt bị polyp đại tràng thì bạn cũng có nguy cơ mắc polyp đại tràng.
Dấu hiệu nhận biết cơ thể đang bị polyp đại tràng
Thường rất khó để phát hiện plyp đại tràng, vì plyp đại tràng có diễn biến âm thầm, nhất là loại polyp nhỏ, polyp thường chỉ được phát hiện khi tình cờ chụp đại tràng hoặc nội soi đại tràng vì một nguyên nhân khác.
Đa số những người có polyp nhỏ thường không có một biểu hiện gì khác thường. Tuy nhiên, ở một số người có biểu hiện đi ngoài ra máu. Có thể là máu tươi thành vệt hoặc loang ra trên khuôn phân, có trường hợp phân lẫn nhày với máu màu nâu, đen hoặc nhờ nhờ như máu cá (giống phân của người bị lỵ trực khuẩn), hoặc cũng có thể là phân mềm hoặc nát nhưng có máu. Đây là những triệu chứng thường gặp nhất ở người mắc polyp đại tràng.
Hầu hết người bị polyp đại tràng chỉ bị chảy máu ở mức độ nhẹ và vừa, trường hợp chảy máu nặng gây mất máu nghiêm trọng ít xảy ra hơn. Nếu polyp có kích thước lớn có thể gây đau bụng quặn do kích thích làm tăng nhu động ruột và gây đau, những trường hợp này rất dễ nhầm với bệnh kiết lỵ. Một số ít trường hợp khác đau bụng kèm theo cảm giác buồn nôn, nôn, bí trung tiện hoặc bí đại tiện.
Polyp đại tràng điều trị như thế nào?
Có thể cắt bỏ tất cả polyp ở đại tràng vì những khối u này dù lành tính những vẫn có thể dẫn đến ung thư. Polyp được cắt bỏ trong quá trình nội soi đại tràng bằng cách sử dụng dao cắt hoặc dao đốt điện.
Nếu polyp đã phát triển thành ung thư, việc điều trị phụ thuộc vào sự lan rộng của tế bào ung thư. Nguy cơ lan rộng được xác định bằng quan sát polyp dưới kính hiển vi. Nếu ung thư đã xâm lấn vào cuống polyp, các đoạn của ruột già bị ảnh hưởng thì cần phải phẫu thuật cắt bỏ.
Hiện nay, có một số loại thuốc chống viêm không steroid (NSAIDs) đang được nghiên cứu về khả năng tiêu diệt khối u do đa polyp di truyền. Tuy nhiên, tác động của thuốc chỉ là tạm thời. Polyp sẽ bắt đầu phát triển trở lại nếu ngưng dùng thuốc.
Cách phòng ngừa nguy cơ và hạn chế diễn tiến của polyp đại tràng
- Xây dựng chế độ ăn uống hợp lý, sinh hoạt khoa học, lành mạnh
Ngoại trừ yếu tố di truyền, còn lại chúng ta có thể ngăn ngừa polyp đại tràng bằng cách xây dựng chế độ sinh hoạt lành mạnh và chế độ ăn uống khoa học, hợp lý. Chẳng hạn, nên bổ sung cho cơ thể thêm nhiều chất xơ, vitamin, khoáng chất, chất dinh dưỡng từ rau củ quả, ngũ cốc, các loại hạt… hạn chế tiêu thụ thịt đỏ, thức ăn nhanh, thức ăn đóng hộp, đồ nướng, thức ăn nhiều chất béo như dầu mỡ… Kết hợp thực đơn ăn uống lành mạnh với chế độ sinh hoạt hoạt khoa học như ăn đúng giờ, ngủ đúng và đủ giấc, thường xuyên vận động, luyện tập thể dục, thể thao để duy trì cân nặng phù hợp, tránh béo phì. Đặc biệt tránh xa rượu bia và thuốc lá.
- Kiểm tra sức khỏe định kỳ
Polyp đại tràng thường có diễn biến âm thầm nên rất khó phát hiện, do đó, muốn phát hiện sớm polyp đại tràng chúng ta cần thăm khám sức khỏe định kỳ có biện pháp điều trị kịp thời, thích hợp.
Polyp đại tràng có thể xảy ra ở nhiều đối tượng khác nhau, mặc dù đa số là lành tính những một số ít cũng có thể phát triển thành ác tính. Do đó, để tránh bị polyp đại tràng hoặc ngăn ngừa polyp đại tràng phát triển thêm, bạn nên duy trì chế độ ăn uống lành mạnh, sinh hoạt khoa học và thường xuyên kiểm tra sức khỏe định kỳ.
Theo: http://ioniavietnam.com/
